Eijkman i beri-beri

Epizod 1: Więcej niż kawa w Café Bauer
Wszystko zaczęło się w pewne leniwe letnie popołudnie roku 1886 w Berlinie, w Niemczech, w słynnej 
Café Bauer. W rogu  pomieszczenia szlachetna postać z bujnym wąsem garbiła się nad swoją popołudniową kawą, czytając gazetę. Był to 28 letni holenderski doktor, Christiaan Eijkman. Eijkman wykonał gest w 
kierunku kelnera, który przyzbył pospiesznie.
- Poproszę jeszcze jedną kawę.
-  Oczywiście,  proszę  pana.  –  odpowiedział  kelner,  rzucając  okiem  na  holenderską  gazetę  czytaną  przez 
Eijkmana – Co sprowadza pana do Berlina? – zapytał, nie mogąc powstrzymać ciekawości.
-  Przybyłem  studiować  bakteriologię  na  uniwersytecie  pod  okiem  profesora  Kocha,  aby  zbadać  przyczynę 
powstawania choroby beri-beri.
- Beri-beri? – zapytał kelner żartobliwym tonem – Nie słyszałem o takiej chorobie.
Eijkman wyprostował się na krześle.
-  To często spotykana w Indiach choroba, która stała się problemem bezpieczeństwa narodowego w Holandii.
- Jak to? – zapytał nadmiernie ciekawski kelner.
-  w  zeszłym  roku  mój rząd  wysłał  flotę  wojenną  na Sumatrę  aby  zatrzymała  pirackie operacje  przeciwko 
statkom kupieckim  –  podjął Eijkman  –  Trzeba było odwołać operację z powodu alarmującej wzrastającej 
liczby zachorowań na beri-beri zarówno wśród marynarzy, jak i żołnierzy.
Kelner oparł się o stolik, a na jego twarzy odmalowywało się zainteresowanie.
- To doprawdy fascynujące. To musi być bardzo ciężka choroba.
- Tak, jest całkowicie pozbawiająca sił – przytaknął Eijkman – Wiąże się ze stratą wagi, osłabieniem mięśni, 
ogromnym zmęczeniem, stanem splątania, utratą czucia w kończynach oraz paraliżem. Często objawia się 
opuchlizną nóg spowodowaną zatrzymywaniem płynów w organizmie, a także powiększeniem mięśnia sercowego, czy też jego niewydolnością.
Kelner, który nagle uświadomił sobie, że nie przyniósł jeszcze doktorowi kawy, podsumował:
-  Bardzo imponująca praca! Życzę panu odniesienia sukcesu. Natychmiast przynoszę kawę.  –  Eijkman kiwnął głową i powrócił do lektury.

Całe opowiadanie

05.05.2021 713 KB (PDF)
Download

Biografie i tła historyczne:

Filename Date Size / type
hintergrund-nutrition-pl.pdf 05.05.2021 2 MB (PDF)
eijkman-biografie-pl.pdf 05.05.2021 570 KB (PDF)

Zasoby edukacyjne

Filename Date Size / type
Zasoby edukacyjne (PDF) 05.05.2021 263 KB (PDF)

Zasoby historyczne

  • Literatura podstawowa

    Eijkman, Christiaan: Polyneuritis in Chickens, or the Origin of Vitamin Research: Papers, Basel 1990.
    Funk, Casimir: The Etiology of the Deficiency Diseases. Beri-beri, Polyneuritis in Birds, Epidemic Deopsy, Scurvy, Experimental Scurvy in Animals, Infantile Scurvy, Ship Beri-Beri, Pellagra, in: Journal of State Medicine 20 (1912), S. 341–368.

  • Literatura dodatkowa

    Wielka encyklopedia PWN (2001–2005), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
    Kłossowicz P., Stokłosa B. (1999) Oksfordzki słownik biograficzny, Świat Książki ,Warszawa
    Allchin, Douglas: Christiaan Eijkman & the Cause of Beri-Beri, Doing biology, New York, NY 1996.
    Carpenter, Kenneth J/Sutherland, B: Eijkman’s Contribution to the Discovery of Vitamins, in: Journal of nutrition 125, Ausgabe 2 (1995), S. 155–163.
    Carpenter, Kenneth/Teunis, Annet: The Birth of Vitamin Studies: Eijkman in Java, in: Chemical heritage 13, Ausgabe 2 (1996), S. 32.
    Luyken, R/Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) (Leiden): Eijkman’s Discovery of the Vitamins and some History of Nutrition Research in Indonesia, Leiden 1992.
    Mossel, D.A.A: Christiaan Eijkman: Physician, Utrecht University Professor and Nobel Laureate: A Short Dissertation on the Impact of, and Tribute to, his Career in Public Health World-Wide,  Utrecht 1998.

Patrz również